niedziela, 18 stycznia 2015

Życie codzienne

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA PŁEĆ
 
 
W Arabii Saudyjskiej kobiety nie mają prawa do tego aby prowadzić samochody ani inne pojazdy mechaniczne na drogach publicznych .Miejsce na przodzie w samochodzie może zająć kobieta tylko wtedy, gdy kierowcą jest jej mąż, ojciec, brat lub inny członek bliskiej rodziny.
W sklepach, centrach handlowych czy restauracjach wygląda to podobnie. Do kas prowadzą zwykle dwie kolejki, rozdzielone parawanem-jedna dla mężczyzn, a druga dla kobiet. Specjalne piętra są w centrach handlowych, gdzie mężczyźni nie mają prawa wstępu w przeciwieństwie do kobiet.  Restauracje są podzielone na sektory dla rodzin i dla mężczyzn,które składają się z wielu pomieszczeń oddzielonych kotarą.


Życie codzienne

 
 
POGRZEB
 
 

 
Początkowo islam miał negatywny stosunek do oddawania czci zmarłym.Z biegiem czasów wznoszenie grobowców stało się jednak normą.Kobiety na pogrzebach nie były mile widziane,było to niedopuszczalne.Obecne na pogrzebach były profesjonalne płaczki,które sugestywnymi gestami i szlochami wyrażały swój żal po odejściu tego człowieka.
Dziś wyznawcy islamu dążą do tego, aby ich zmarli byli pochowani nie później niż 24 godziny po śmierci. Dłuższy pobyt zwłok według wierzeń grozi uwięzieniem duszy zmarłego w jego ciele i poważne kłopoty z dotarciem do raju.

Rzadko wyznawcy islamu wnikają w przyczyny zgonu, gdyż wierzą, że Bóg ,czyli Allah chciał czyjejś śmierci.Ludzie nie powinni wnikać w to, jaki sposób śmierci wybrał dla danego zmarłego. Nie są znane w tym kręgu kulturowym sekcje zwłok, które bywają główną przyczyną opóźnień pochówków np. w Europie.

Ze względów na szybką organizację uroczystości pogrzebowych, o miejscu pochówku decyduje miejsce, w których doszło do śmierci – pogrzeb odbywa się w pobliżu miejsca zgonu. Tylko bogaci muzułmanie praktykują przewożenie zwłok do miast rodzinnych zmarłego i do mogił rodzinnych. Transport zwłok do innych krajów zdarza się wśród wyznawców islamu wyjątkowo rzadko. Ma to miejsce np. w przypadku członków grup rządzących lub rodzin królewskich.

Ciało zmarłego, umyte i ubrane, owija się w tkaninę, bez używania trumien, składa się do grobu ziemnego. Zasypany grób rzadko pokrywa się dodatkowymi ozdobami, poza cienką, kamienną płytą z wyrytym imieniem i nazwiskiem zmarłego. Często pomija się daty urodzenia i śmierci. Niekiedy opisuje się okoliczności śmierci.




PROWADZENIE INTERESÓW A MODLITWA


Zasady panujące w krajach muzułmańskich odnoszą się również do prowadzenia interesów. Według prawa Koranu,  każdy pobożny muzułmanin musi odbyć modlitwę 5 razy dziennie.W Arabii Saudyjskiej te pięć razy w ciągu dnia urzędy,przedsiębiorstwa i sklepy są zamykane ze względu na modlitwę. Jest to dużym utrudnieniem w trakcie spotkań służbowych. W miejscach publicznych takich jak np.lotniska, urzędy czy sklepy znajdują się specjalne pomieszczenia,które są przeznaczone do modłów.Nie obowiązują konkretne godziny modlitw, zależy to od pory roku.Pierwsza ma miejsce przed wschodem słońca, następna o świcie.

Czas modlitwy to ok. pół godziny.Rozpoczynana jest przez muezzina głośnym nawoływaniem. Ruch na ulicach się nie odbywa, mieszkańcy są pogrążeni w modlitwie.

 


Życie codzienne

 
 
RODZINA
 
 
 
 
 
Od zawsze celem życia kobiet muzułmańskich było wyjście za mąż i urodzenie dzieci,najlepiej synów.Jednym ze sposobów przyspieszania porodów było dawanie kobietom do trzymania magnesu albo przywiązanie do ich nóg skóry węża. Dziś relacje między kobietą i mężczyzną są bardzo ograniczane. Wynika to głównie z tradycji oraz Koranu. Kobiety niezamężne nie mogą spotykać się z obcymi mężczyznami. Małżeństwa do dnia dzisiejszego są zawierane ,planowane przez ojca rodziny. Istnieje wiele zasad określających zachowanie kobiet w miejscach publicznych.

 
 
 
 
 
 
EDUKACJA
 
 
Edukacja zaczyna się od przedszkola, następnie jest 6 lat szkoły podstawowej, trzy lata szkoły średniej i trzy lata liceum.
Pierwsza szkoła żeńska została zbudowana w 1964r. Obecnie edukacja jest dostępna dla wszystkich dziewcząt  i kobiet w kraju. Wiekszość studentow to dziewczyny.Po zakończeniu edukacji podstawowej, studenci mogą uczęszczać zarówno do szkół średnich ,jak również do szkół zawodowych.
  
Rząd wciąż dąży do podnoszenia poziomu standardów narodowego systemu edukacji. Ogromny postęp w szkolnictwie został osiągnięty poprzez podniesienie jakości szkolenia nauczycieli, ulepszenie systemu oceniania uczniów oraz zwiększenie stopnia wykorzystania nowoczesnych pomocy dydaktycznych, w tym szczególnie istotne było wprowadzenie komputerów do programu nauczania już na poziomie szkół średnich. Usprawniono również administrację systemu edukacji poprzez przekazanie części kompetencji i środków do organów administracji lokalnej.
Chcąc umożliwić naukę uczniom saudyjskim mieszkającym za granicą podjęto wysiłek utworzenia 3 instytucji edukacyjnych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Uczniowie tych szkół oprócz typowego programu nauczania są zaznajamiani z naukami islamu i uczą się języka arabskiego.
 
 
 
  

 


Życie codzienne

 
 
GRY TOWARZYSKIE
 
 
Niegdyś najbardziej rozpowszechnioną grą towarzyską Arabów były kości.Mimo zakazu hazardu,granie na pieniądze nie było rzadkością.Do popularnych rozgrywek należały również szachy ściągnięte z Indii.Wśród gier wymagających sprawności fizycznej znalazło się polo,mniej wysublimowaną rozrywką były zapasy, które nie raz kończyły się wybijaniem zębów i łamaniem kości.
 
 
 
 
STROJE
 
Kiedyś stroje mieszkańców imperium Abbasydów zależały od miejsca ich zamieszkania i statusu społecznego.Mężczyźni nosili na głowie wysoką,filcową czapkę zwaną kalansuwa albo turban.Była okryciem głowy podczas bitew.Arabowie zakładali szerokie spodnie ,koszulę albo dwie, kaftan.Teolodzy nosili pelerynę przykrywającą głowę i ramiona.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
To co składa się dziś na ubiór Arabów  :

Abaja- szeroki,luźny płaszcz bez rękawów , okrycie wierzchnie noszone przez mężczyzn;
Agal- specjalny krążek wykonany ze sznurka (najczęściej z koziej sierści), służący do utrzymania na głowie kefiji
Burka-rodzaj nieprzezroczystego przykrycia głowy, noszonego dodatkowo oprócz chusty przez muzułmanki
Burkini  – kostium kąpielowy  przeznaczony dla muzułmanek i kobiet z innych kultur, których religia zabrania odsłaniania wielu części ciała.
Czador-zewnętrzny strój, noszony przez kobiety
Galabija-tradycyjna szata mężczyzn arabskich.
Hidżab-noszona przez kobiety chusta - kwadratowa, zakrywająca włosy, uszy i szyję, jednak nie ramiona i twarz
Kefija-tradycyjne arabskie nakrycie głowy.
Kwef-określenie zasłony na twarz noszonej przez muzułmanki.
Nikab-to noszona przez muzułmanki jako część hidżabu zasłona na twarz
Turban-męskie nakrycie głowy
 
 


URODA

 
 
Kobiety rzadko opuszczały swoje domostwa, a gdy to robiły zakrywały się licznymi chustami utkanymi z jedwabiu,bawełny lub lnu.W domu mogły prezentować w pełni swoje wdzięki.Kobiety podkreślały na czarno oczy, nosiły mnóstwo biżuterii-kolczyki,bransoletki ,które podczas poruszania się wydawały charakterystyczne dźwięki. Włosy splatano w warkocze,a na głowie noszono diademy. Dbając o urodę kobiety odwiedzały w wyznaczone dni łaźnie.Składały się z pomieszczeń wyłożonych mozaikami, z gorącą i zimną wodą. Dla kobiet wizyta w łaźni była okazją do depilacji specjalną pastą,regulowania brwi za pomocą jedwabnej nitki oraz farbowania włosów henną. Łaźnia od wieków stanowiła doskonałe miejsce do przyjrzenia się ewentualnym kandydatom na żonę.Tam prezentowały się przyszłym swatkom i matkom kawalerów.
 
 
 
 
 
Makijaż arabski :
 
 
 
 
 
 

 
 


Życie codzienne



DOM


Przeciętny dom w średniowiecznym Bagdadzie składał się z ciągu pomieszczeń okalających centralny dziedziniec.Często posiadał kanalizację oraz studnię, okna były zasłonięte maszrabijami, czyli ozdobnymi kratami pełniącymi funkcję żaluzji.Latem mieszkańcy schodzili do piwnic zwanych sirbadami,z powodu wysokich temperatur.Podłoga bagdadzkiego domu wyłożona była kobiercami,a biedniejszych domów matami.Nie było stołu, jedzenie podawano na tacy miedzianej.Siadano na poduszkach kładzionych na materacach.Goście spożywali posiłki tylko prawą dłonią, po uprzednim umyciu.

 
 
 

 
KUCHNIA
 
 

W okresie panowania Abbasydów kuchnia arabska stała się bardziej wyrafinowana.Spożywano wszelkiego rodzaju mięsa, poza wieprzowiną, którą uważano za nieczystą.W menu można było spotkać potrawę znaną Arabom od zarania dziejów,a mianowicie mięso wielbłąda.Islam zakazywał spożywania alkoholu.Mimo to ,alkohol nie był rzeczą nieznaną.Wyrobem wina oraz prowadzeniem tawern zajmowali się chrześcijanie i żydzi.Kronikarze donoszą, że w Kairze w okresie prześladowań tych religii rozwścieczony tłum zabierał wino z ich domów,rozbijał i wylewał na ulicy.Takie rozruchy kończyły się często zbiorowym pijaństwem.
 
 
  Charakterystyka kuchni arabskiej
Dla Arabów duże znaczenie ma wspólne spożywanie posiłków w gronie rodzinnym. To wspaniała okazja do spędzenia czasu z najbliższymi. Każdy posiłek był jedzony razem, jednak obecnie, ze względów praktycznych, w wielu rodzinach śniadanie ma nieco luźniejszy charakter. Wspólne biesiadowanie zostało ograniczone do obiadu, który stanowi największy i najbardziej obfity posiłek w ciągu dnia.
Muzułmanie nie jedzą wieprzowiny i nie piją alkoholu. Dużą popularnością cieszy się kawa.
Kuchnia arabska jest bardzo niejednolita, ale stanowi ciekawą propozycję kulinarną dla miłośników wegetarianizmu.Arabowie są bardzo oszczędni- żaden ze składników nie może się zmarnować.
 
Składniki potraw arabskich
 
Na ukształtowanie się kuchni arabskiej wpływ miała tradycyjna kuchnia śródziemnomorska, Bliskiego Wschodu i indyjska.Charakterystyczne dla niej składniki to między innymi:
  • ryby
  • cielęcina i jagnięcina
  • łagodne i ostre sosy
  • mięta
  • cebula
  • ryż
  • sezam
  • masło
  • ser
  • chleb
  • jogurt
  • herbata
  • owoce cytrusowe
Tradycyjne potrawy arabskie:

-falafel – popularne wegetariańskie danie, są to smażone kulki z bobu lub ciecierzycy, z sezamem;
-hummus – dip podawany z warzywami lub chlebem pita, przygotowywany z gotowanej i utartej ciecierzycy, ziaren sezamu, czosnku i przypraw;
-kuskus – tradycyjna potrawa marokańska, w której skład wchodzą ziarna pszenicy twardej, smażone warzywa, w tym rzepa, ziemniaki, dynia oraz baranina lub mięso z kurczaka.



BIESIADY
 
Niegdyś w czasie uczt ,po posiłkach rozpoczynały się biesiady ,na których prócz gości płci męskiej pojawiały się tancerki i śpiewaczki.Prostytucja była szeroko rozpowszechniona.Wiele niewolnic bogaczy było również ich nałożnicami.Prostytytki i tancerki zostały objęte podatkiem w X wieku.
 
 
 
 
 
 
 




sobota, 17 stycznia 2015

Sztuka i Architektura Arabska, Meczety





SZTUKA I ARCHITEKTURA


Kultura arabsko-muzułmańska nie stworzyła sztuk plastycznych— malarstwa i rzeźby w rozumieniu sztuki europejskiej czy dawnej antycznej. Nie sprzy­jała temu religia islamu, która jak wiemy, odegra­ła istotną rolę w rozwoju tej kultury, i to we wszyst­kich jej przejawach. Jednak, Wrodzone każdemu czło­wiekowi zamiłowania do piękna i sztuki, nie pozwo­liły się całkowicie przytłumić i wśród wyznawców is­lamu, znalazły więc sobie drogę i sposób do uzew­nętrznienia się przez odpowiednie obejście nakazów religijnych, powstała sztuka arabsko-muzułmańska. która nosiła swoiste piętno i wytworzyła własne środ­ki wyrazu artystycznego. Odpowiednikami malarstwa w „sztuce plastycznej" arabsko-muzułmańskiej były: kaligrafia i malarstwo miniaturowe.

Sztuki te w kulturze islamu zostały zredukowane głównie do ornamentyki. Początkowo jednak, sztuka arabsko­muzułmańska uciekła się do kaligrafii artystycznej, poszukiwano piękna w krzywiznach pisma arabskie­go, często bogato przystrojonego różnymi ozdobami. Pismo arabskie stało się z czasem motywem ornamentacyjnym, stosowanym na szeroką skalę, zarówno w drobnych sztukach, różnych wyrobach artystycznego rzemiosła, jak i w architekturze, przede wszystkim sakralnej.















Kaligrafia należy do najważniejszych i najpowszechniej obecnych elementów sztuki islamu.

Zawsze była uważana za najszlachetniejszą formę sztuki ze względu na jej związek z Koranem, który jest spisany pismem arabskim. Takie zaabsorbowanie pięknym pismem obejmowało wszystkie dziedziny sztuki, włączając w to świeckie manuskrypty, inskrypcje na budowlach świeckich i religijnych oraz wykorzystywanie go do zdobienia w ceramice, szkle, drewnie i tkaninach. Najważniejszą działalnością było naturalnie kaligrafowanie rękopisów Koranu. W okresie wczesnego islamu pismo arabskie zaczęło rozwijać się z prostej formy w piękne artystyczne style. Zaowocowało to w następnym tysiącleciu ogromną liczbą duktów kaligraficznych i uznaniem kaligrafii za najznakomitszą ze sztuk. Pięknie kaligrafowane linie tekstu ozdobiono geometrycznym i roślinnym ornamentem. Zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie powstały liczne ośrodki produkcji rękopisów i szkoły kaligrafii. W Bagdadzie pod koniec wczesnego okresu muzułmańskiego działał Abu Ali Muhammad Ibn Mukla, wezyr trzech kalifów abbasydzkich, który doprowadził tę sztukę do szczytowego punktu rozwoju. W administracji państwowej stosowano kaligrafię do sporządzania oficjalnych dokumentów. 


Sztuka Islamu, rozwijała się na terenach podbitych przez Arabów w VII w. i na początku VIII w., objęła swoim zasięgiem Palestynę, Syrię, Mezopotamię, Persję, Turkiestan, Afganistan, Indie, Afrykę Północną oraz Półwysep Iberyjski i Sycylię. Jej głównymi cechami była trwałość i jednolitość form w ciągu wielu wieków. Powodem tego była monoteistyczna religia będąca religią życia publicznego, bez podziału na sferę religijną i świecką.
Istotną cechą formalną był niezwykły rozwój dekoracji pokrywającej każdą powierzchnię przedmiotu niezależnie od materiału z jakiego został wykonany. Wobec zakazu przedstawiania istot żywych (nie przestrzeganego jednak bardzo skrupulatnie), najczęstszą formą dekoracji był ornament roślinny i geometryczny, który przerodził się w arabeskę.
  
Chcąc wyodrębnić poszczególne style w sztuce islamskiej, musimy kierować się dwiema podstawowymi zasadami, chronologią oraz geografią. Warto także pamiętać, że każdy ze stylów nosi nazwę właściwej sobie dynastii. I tak, kolejne style sztuki muzułmańskiej to:

  • styl Umajjadów (obszar: Syria, wiek VII/VIII)
  • styl Abbasydów (obszar: Irak, wiek VIII-X)
  • styl Fatymidów (obszar: Egipt, wiek X-XII)
  • styl Turków Seldżuckich (obszar: Persja, Anatolia, wiek XI-XIII)
  • styl Mameluków (obszar: Egipt, Syria, wiek XIII-XV)
  • styl Mongołów (obszar: Persja, wiek XIII-XV)
  • styl Turków Osmańskich (obszar: Anatolia, Bałkany, wiek XIV-XIX)
  • styl Safawidów (obszar: Persja,wiek XVI-XVIII)
  • styl Mauretański (obszar: Maghreb).


Mozaika nad wejściem do Wielkiego 
Meczetu Ummajadów (Damaszek, Syria)

 


Elementami łączącymi wszystkie wyżej wymienione style, jest kult ornamentu, dekoracyjność, precyzyjna kaligrafia oraz upodobanie do miniatury. Spośród wielu form twórczego wyrazu, piewcy kultury arabskiej najbardziej upodobali sobie bogato zdobioną architekturę. Niemal na każdym kroku spotykamy się z zabudową pokrytą arabeską, a więc mozaiką z ornamentem, w który dodatkowo wplatane jest pismo. Jeśli mowa o arabesce oraz o mozaice arabskiej w ogóle, to warto pamiętać, że wszelkie wyrażane przez nie treści, mają charakter abstrakcyjny, odbiegający od prawdziwych zdarzeń czy sytuacji. Tym samym, twórcy tworząc swe dzieła dawali wyraz swym fantazjom oraz swej wyobraźni. Im mozaika czy ornament były bardziej skomplikowane, udziwnione czy odrealnione, tym lepiej. Tylko w ten sposób mógł bowiem dać o sobie znać geniusz oraz wielkość artysty.





Do grona piewców sztuki malarskiej należeli w pierwszej kolejności przywódcy świata arabskiego. Nie chcąc się narażać na gniew oraz nieprzychylność muzułmańskiego społeczeństwa, ozdabiali oni obrazami wyłącznie swe prywatne posiadłości i rezydencje. Tak czynili na przykład przedstawiciele rodu Umajjadów (661-750), którzy nierzadko w swych domostwach umieszczali wizerunki zwierząt (lwów, psów czy byków). Podobnie czynili także kalifowie z rodu Abbasydów (750-775), otaczając się freskami orłów, czy delfinów. Do historii przeszedł także kalif Al.-Muktadir (908-932), który nie zawahał się i nakazał przygotować wykonaną ze złota oraz srebra rzeźbę przedstawiającą drzewo, ozdobione klejnotami i pięknymi ptakami.



Ilustrował Jahja ibn Mahmud al-Wasiti (z XIII w.).
Szkoła abbasydzka.


Mówiąc o sztuce arabskiej i muzułmańskiej, nie można pominąć najbardziej monumentalnej jej gałę­zi — architektury. W tej dziedzinie Arabowie mają ogromne osiągnięcia, które do dziś świadczą najwymowniej o ich geniuszu. I one powstawały pod inspi­racją i niejako z nakazu religijnego — islamu. Była to przede wszystkim architektura sakralna, wspaniałe meczety, świątynie Allaha, w których miano głosić Jego chwalę, o przepięknej ornamentyce abstrakcyj­nej, arabeskowej, zdobione „wstęgami" pięknie sty­lizowanego pisma arabskiego, głównie wersetami z
Koran i mozaikami.

 Arabowie i muzułmanie innych nacji pozostawili piękne pomniki architektury, wywołujące podziw swoją pomysłowością, wspaniałą konstrukcją i pięk­nem dekoracji artystycznej — we wszystkich regio­nach świata islamu. Były to przede wszystkim me­czety, lecz obok nich również: madrasy, mauzolea oraz wspaniałe pałace, rezyden­cje kalifów i książąt. 

Zadziwia w nich wszystkich niezwykła finezja, smak artystyczny, estetyka i wszę­dzie widoczna inspiracja religijna muzułmańska, o czym np. świadczą piękne zabytki architektury mu­zułmańskiej, arabskiej w Hiszpanii.
Im­perium arabskie rozciągało się na wiele krajów o róż­nych tradycjach architektury, więc stopniowo wytwo­rzyły się różne style architektury sakralnej i świec­kiej arabsko-muzułmańskiej, pod wpływem tych róż­nych tradycji miejscowych. Tak na przykład, za  O-majjadów na terenie Syrii i Palestyny rozwijała się architektura arabska pod wpływem architektury chrześcijańskiej, choć powstawały meczety o wyraź­nym obliczu muzułmańskim. Ostatecznie wykształciły się różne style architektury arabskiej i muzułmań­skiej.




MECZETY
 




Meczet Al-Aksa w Jerozolimie

Stworzenie architektonicznej formy meczetu było najważniejszym wkładem wczesnomuzułmańskiej Arabii w rozwój późniejszej architektury, która dostosowywała się do tradycji narodów przyjmujących islam. Ale także meczet, po arabsku masdżid (miejsce, gdzie pije się pokłony, od sadżada  - kłaniać się, padać na twarz), ma swój przedmuzułmański rodowód. Podczas ceremonii religijnych Arabów symbol bóstwa umieszczano nieraz w namiocie, kształtem przypominającym kopułę (arab. kubba), lub przykrywano tkaniną rozpostartą na ramię o kształcie kolebkowego dachu. Z miejscem świętym wiąże się semickie pojęcie haram, oznaczające często rozległy teren, dostępny jedynie dla pewnych osób i w pewnych okresach. Przyjmuje się, że wczesna forma meczety jako miejsca modlitwy muzułmanów wywodzi się z planu domu Mahometa w Medynie. Początkowo, ze względu na charakter wiary muzułmańskiej i jej minimalistyczne wymogi pod względem liturgicznym, kwadrat wyrysowany na piasku mógł służyć za miejsce do wspólnej modlitwy, o ile zaznaczony był bok wskazujący kierunek do Mekki. Skromne wymogi wynikały z koczowniczego trybu życia pierwszych arabskich wyznawców islamu. Meczet islamski jest głównie domem modlitwy. Ma bardzo proste wyposażenie wewnętrzne i dwa podstawowe elementy związane z kultem. Pierwszym jest mihrab, czyli nisza, zwykle na planie półokrągłym lub wielobocznym w Sali modlitewnej, znajdująca się pośrodku ściany kibli, wskazującej kierunek do Mekki; drugim jest minbar, kazalnica, wykonana zazwyczaj z drewna, ustawiona na prawo od mihrabu, z której wygłasza się chutbę (kazanie podczas piątkowej modlitwy). Służył pierwotnie księciu (kalifowi lub namiestnikowi) do ogłaszania faktu objęcia urzędu lub abdykacji. Oba kultowe elementy były dekorowane – mihrab stiukiem, wykładziną z płytek lub mozaiką, minbar dekoracją reliefową i ażurową w drewnie – w duchu epoki i miejsca powstania. Pełny obraz meczetu uzupełniają: minaret (arab. Manara, od nur – światło, miejsce skąd widać światło), wieża towarzysząca meczetom od okresu panowania Umajjadów, służąca jako miejsce, z którego wierni wzywani są do modlitwy przez azan (od arab. Azana –pozwalać), oraz mida’a – studnia (basen) do ablucji, przy której wierni mogą dokonać oczyszczenia przed wejściem do meczetu. Pierwsze meczety zakładane na zdobytych terytoriach były nietrwałymi konstrukcjami budowanymi z suszonej cegły i z kolumnadą z pni palmowych, przekrywaną gałęziami i liśćmi palm.
Wielki Meczet Umajjadów, dziedziniec, Syria
A ponieważ w społeczeństwie nadal utrzymywały się stare struktury plemienne, w powstających miastach każda grupa zakładała meczet w swojej dzielnicy. Palącym problemem stało się wypracowanie wzoru meczetu gromadzącego, skupiającego w piątki cała wspólnotę muzułmańską na modlitwie.Za panowania Umajjadów powstały pierwsze monumentalne meczety. Dla historii architektury islamu szczególne znaczenie ma Wielki Meczet w Damaszku, stanowiący całkowicie muzułmańskie założenie. Innowacje stanowią plan i wprowadzenie mihrabu. Zachowała się duża część jego ornamentyki. Kraty okienne były wspaniale rzeźbione, dolne partie ścian miały marmurowe wykładziny, ale najsławniejszym elementem dekoracji były mozaiki,  pierwotnie pokrywające prawdopodobnie wszystkie ściany w portykach, na fasadzie dziedzińca i w Sali modlitw. Przypuszcza się, że zostały wykonane przez sprowadzonych bizantyjskich twórców mozaik. Budowlę sami Arabowie uważali za jeden z cudów świata.




 


Nie zachowały się najstarsze meczety, lecz świadectwa literackie ukazują ewolucję tradycji budownictwa – najpierw w samej Medynie, a potem w nowo tworzonych miastach, jak Al-Basra, Al-Kufa, Wasit w Iraku, Al-Fustat w Egipcie i Al-Kajrawan w Ifrikijji (dzisiejsza Tunezja). Pierwsze meczety w Iraku były prostymi, kwadratowymi założeniami z głębokim portykiem wyznaczającym stronę kibli.

Błękitny Meczet, sala modlitw-widoczne 
mihrab i minbar, Turcja, Stambuł

Meczet składa się z :
-dziedzińca (sahn) z sadzawką lub studnią do rytualnych ablucji,
-sali modlitw (haram) - minaretu, z którego muezzin nawołuje wiernych do modlitwy wewnątrz
-mihrab -dekorowana nisza skierowana na wschód
-minbar
-miejsce dla recytującego wersety Koranu („ambona”)
-blisko mihrabu miejsce dla władcy (maksura)
-wydzielone miejsce dla kobiet

Wierni modlą się twarzą w kierunku Mekki, kierunek wskazuje
mihrab.


Typy meczetów:

1) dziedzińcowy, z kolumnową (hipostylową) salą modlitw
2) transeptowy
3) kopułowy

4) przebudowany z kościoła chrześcijańskiego ze zmianą kierunku