niedziela, 11 stycznia 2015

LICZEBNIKI, ZAIMKI, CZASOWNIKI

Liczebniki zapisuje się za pomocą cyfr zwanych arabskimi, ale w języku arabskim mają one
nieco inną formę niż nasze współczesne cyfry, choć ich pochodzenie jest wspólne – od cyfr indyjskich – i dlatego liczby zapisuje się od lewej do prawej, choć po arabsku obowiązuje odwrotny kierunek pisma – od prawej do lewej. 2011 r. zapisywany jest w tym samym kierunku
co w łacińskiej notacji: ٢٠١١.
Liczebniki od 1 do 1000 mają nazwy arabskie, natomiast wyższe, a więc milion, miliard, bilion są zapożyczone z języków europejskich. Składnia liczebników jest równie skomplikowana jak w języku polskim, a więc liczebnik jeden i dwa są przymiotnikami, liczebniki od trzech do dziesięciu łączą się z liczbą mnogą, a liczebniki od jedenastu wzwyż – z liczbą pojedynczą.

Ponieważ zaimki są imionami, mają te same kategorie co rzeczowniki i przymiotniki, a więc m.in.
liczbę podwójną: wy to po arabsku antum, ale wy dwaj to antuma, podobnie hum – oni i huma – oni dwaj. Zaimki dzierżawcze, takie jak mój, twój, dołączane są do rzeczowników; kitab to książka, moja książka to kitabi, twoja książka to kitabuka lub kitabuki (w rodzaju żeńskim).

Podobnie jak w językach indoeuropejskich czasownik jest odmienną częścią mowy. Od czasowników
tworzone są również formy imienne, a więc imiesłowy. Charakterystyczny jest brak bezokolicznika,
a więc nie ma takich wyrazów jak pisać, jeść, są natomiast rzeczowniki odczasownikowe, takie jak pisanie, jedzenie.
Słowotwórstwo czasowników polega na rozszerzaniu tematu podstawowego tak jak w języku polskim (typu: kazać – skazać – zakazać – wskazać, dawać – oddawać – wydawać), np. kasara – złamać, kassara – połamać, takassara – połamać się; satara – zasłaniać, sattara – okrywać,
tasattara – okrywać się.
Czasowniki odmieniają się przez osoby, liczby i czasy. Są dwa czasy: przeszły i nieprzeszły. Czas przeszły wyrażany jest za pomocą końcówek dodawanych do tematu, natomiast nieprzeszły za pomocą prefi ksów i końcówek.
Tryby czasownikowe – tryb rozkazujący, warunkowy czy życzący – pełnią podobne funkcje jak w języku polskim. A więc ’u-ktub znaczy pisz, (in) aktub – gdybym pisał. Jest też specjalny tryb łączący (podobny do subjunktywu w językach romańskich, np. we francuskim), wyrażający m.in. bezokolicznik, np. uridu an azhaba - chcę żebym poszedł, tj. chcę pójść.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz